Söylenme, Söyle!

Liderlik becerileri geliştirme ve yönetici koçluğu süreçlerinde fark ettiğim ufuk açıcı bir kesişim kümesi var. Bu kesişim kümesi sosyo ekonomik durumdan, şirket büyüklüğünden ve kişinin deneyim yılından bağımsız bazı başlıkları barındırıyor. Geri bildirim sürecinde ustalaşmak bunlardan birisi diye düşünüyorum. El yordamıyla yönünü bulmaya çalışan, küsen, kırgınlıklarını biriktiren yöneticilerden tutun, satış ekiplerinin müşteri ile iletişiminde, satın alma profesyonellerinin tedarikçi ile iletişiminde, her seviyeden yöneticinin süreçlerini sürdürmesinde, zor insanlarla başa çıkma, duygusal dayanıklılık geliştirme gibi pek çok süreçte geri bildirim kurgusunu yapabilmek anahtar görevi gören çok güçlü bir yetkinliktir.

Geri bildirim kurgusu başlangıçta zor olsa da refleks haline getirildiğinde geliştiren, dönüştüren çok etkili bir liderlik aracıdır. Biraz daha iddialı olmak gerekirse yöneticiyi veya çalışanı “-mış gibi yapmak” zorunluluğundan kurtaran ve özgürleştiren bir araç. Öncesinde zihinsel hazırlık evresi gerektiren bir süreçtir.

Geri bildirimin gerekli olduğunu kabul etmek ve bir argüman olarak iletişim çantanıza eklemek zihinsel evrede içselleştirilmesi gereken ilk aşamadır. Söylenmeyi bir kenara bırakıp söyleme evresine geçiren, adeta iletişimde versiyon güncelleyen bir ustalık sürecidir.

Güçlü yönlerinizin ne kadar farkındasınız? için TIKLAYINIZ!

Kitabi tanımıyla geri bildirim; yapılan bir davranışın veya düzenlemenin sonucu hakkında insanın çevresinden edindiği bilgi anlamına gelmektedir (TDK, 2015). Özellikle uzaktan ve hibrit çalışma modeline geçilen günümüzde geri bildirim alma sıklığı ve geri bildirim kalitesi çalışan bağlılığını ve iş performansını doğrudan etkilemektedir.

Geri bildirim doğru yapıldığında; çalışanların ruhsal durumlarına, davranışlarına, çalışan bağlılığına, işveren markasına, süreç akışına, potansiyelin açığa çıkmasına ve özgüven artışına etki eder. Etkisi büyük bu kavramı doğru tanımlamak iletişim kazalarının önüne geçecektir. Geri bildirim; suçlama, eleştiri, övgü, uyarı, düzeltme, akıl verme değildir.

Doğrudan kişiyi hedef almaz, genelleme yapmaz, saldırganlık, tehdit ve suçluluk oluşturmaya odaklanmaz. Geri bildirim süreci, muhatabı ile bağ kurarak gelişim ve motivasyonu hedefler, gündeme dair tek bir konuya odaklanır. Tüm bunların yanında geri bildirim sıklığı, anlaşılırlığı, doğruluğu ve zamanlaması sürecin kalitesini doğrudan etkilemektedir.

Diğer büyük gerçek ise eğer size hiçbir şekilde geri bildirim verilmiyorsa yolunda girmeyen bir şeyler olabilir. Daha iyisi için yapılandırılmış görüşmelerin içerisinde yer alma sıklığınız azaldı ise, süreçleriniz hakkında olumlu veya olumsuz geri bildirim alma sıklığınız hatta eleştiri ve/veya övgü diyaloglarınız kesintiye uğradı ise sürecinize dışarıdan bakmayı denemeniz fotoğrafın neresinde olduğunuz hakkında fikir verici olacaktır.

Eğer böyle sessiz bir sürece girdiyseniz, siz muhataplarınıza geri bildirim vermek için kolları sıvamalısınız. Geri bildirim almak/vermek, varsayımlarınızı, algılanan değerinizi, kalıplaşmış kabullerinizi fark etmenizi sağlar. Geri bildirim sizi sürece dâhil eder, görüş ayrılıkları olsa da güven duymanızı sağlar. Elbette ki bu kadar etkili bir aracı doğru kurgulamak ve dozunda kullanmak son derece önemlidir.

Unutmayın ki bir şeyi etkili ve faydalı yapan yegâne iki kıstas zamanlaması ve dozudur. Geri bildirimin etkisi, verilen bilginin içerik ve niteliğiyle doğru orantılıdır. Bununla birlikte geri bildirim veren kişinin imajı, güvenirliği de bu kapsamda etkilidir. Gerçeklikten kopmamak için geri bildirim süreçlerinizde sokratik süzgeç bir pusula niteliğindedir.

Üç aşamadan oluşan bu basit ancak bir o kadar etkili yöntemi tüm iletişim süreçlerinizde kullanabilirsiniz. Her bir soruya “evet” cevabı verebiliyorsanız, bu geri bildirim sürecine zamanınızı ayırmaya değer.
 Konu somut olarak var mı?
 Niyetim pozitif mi?
 Söyleyeceğim şey faydalı mı?
Ve elbette ki tüm bunlara ilave olarak çoğu zaman nasıl söylediğiniz ne söylediğinizden daha önemlidir. 4 temel aşama ile geri bildirim sürecinizi güvenli bölgede tutabilir, muhatabınızın savunmaya geçmeden iletişime odaklanmasını sağlayabilirsiniz. Daha detaylı pratik geliştirmek için ise eğitim veya koçluk almak son derece öğretici ve pekiştirici bir süreçtir.

Koçluk Perspektifi için TIKLAYINIZ!

 Kanıtlar ve verilerle desteklenmiş olan tek bir konu belirleyin. “Hep” ve “hiç” tuzağına düşmeyin!           Yargıdan bağımsız düşüncenizi ifade edin ve karşı tarafın düşüncesini dinleyin. Sen dili kullanmaktan
kaçının.
 Mutlaka durumun sizde ne hissettirdiğinden bahsedin ve karşı tarafın duygularını sorun. Duygularınızı
tanımlayabilmek için kendinize zaman verin.
 Neye ihtiyaç olduğunu tam olarak tarif edin, beklentinizi söyleyin.

Oluşturmaya çalıştığınız etki ile muhatabınızdaki algı farklı olabilir. Geri bildirim aradaki bu farkı kapatan çok önemli bir liderlik aracıdır, liderin alet çantasında mutlaka bulunmalıdır. Etkili iletişim kurmak isteyen her bireyin geliştirmesi ve reflekse dönüştürmesi gereken bir beceridir. Gerçeği görmekten çok daha kötü bir şey varsa o da hiç görmemektir (Antonio Machado). https://www.koclook.net/uye/nese-buyukkalender-14312

Neşe Büyükkalender
Yönetici ve Kariyer Koçu