Şirketler kur riskini nasıl ölçmeliler?

Döviz dalgalandıkça şirketler bazen işlem yaparken bazen de işlem yapmadan kurlardaki hareketliliğe bağlı olarak kur farkı kar veya zararları yazarlar. Kimi zaman bunun farkına bile varamazlar ve yıl sonunda bir anda önlerine gelebilir.

O zaman da ya fiktif bir karlılıkla karşılaşıp vergisini öderler ya da gerçekte olmayan zararları yazarak bilançolarını bozup kredibilitelerini riske sokarlar. Örneğin uzun vadeli yüklü miktarda döviz kredisi kullanan firmalar, kurlar yükseldiği zaman değerlemelerde TL karşılığında ciddi kredi büyümesi göstermek zorunda kalırlar. O zaman da firmanın yükümlülüklerinde ciddi bir artış gerçekleşmiştir. Oysa bu kredilerin ödendiği taksitleri yüksek kurdan etkilenmiş olup, gelecek dönemde fiyatlamalarda yeni kur seviyesi maliyetlere katılarak fiyatlar ayarlanmakta ve kur farkı zararı ciroyla müşteriden alınmaktadır. Farklı şekillerde bu problemler sık sık oluşmaktadır. Peki firmalar bu sorundan nasıl kurtulabilirler?

Önce bilançolarının varlık (aktif) ve yükümlülük (pasif) taraflarının sadece dövize endeksli olanlarının bir listesini yapmalılar. Örneğin varlık bölümüne bankadaki döviz hesapları, döviz cinsi alınan çekler, döviz cinsi tahviller gibi dövizle ilişkili tüm varlıklar listelenmelidir. Sonra yükümlülük tarafında bulunan alınan döviz kredilerinin kalan ana para toplamları, verilen dövizli çekler ve döviz cinsi borçlar toplanır.

Yükümlülük toplamı ile varlık toplamı denk ise sorun yok. Ancak, farklılık arttıkça dalgalanmalardan etkilenme ihtimali de o kadar artıyor. O zaman dalgalanma dönemlerinde fark kadar vadeli işlem kontratlarıyla durumu 
dengelemek mümkün.

Bir de bu açıdan şirketinize bakın ve kur farkı kar ve zarar toplamlarını kontrol edin. Kar varsa içiniz rahat etmesin. Bu sizin şimdilik şanslı olduğunuzu gösterir o kadar. İleride tam tersine zararlar da yazılabileceğinden. Kur cinsinden varlık ve yükümlülüklerinizi eşitlemenizde fayda var. 

Saygılarımla,

Hikmet Baydar

YASAL UYARI

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.