Mehmet Gerz: ABD Faizleri, Dolar/TL ve Borsa

Bireysel emeklilik sisteminde katılımcı sayısı son bir yıldır 7 milyonu geçemiyor. Piyasalardaki değer kazancı ve katılımcıların devam eden ödemeleri ile toplam varlık son bir yılda %25 büyüme ile 157 milyar TL’ye ulaştı. Ancak kişi başına ortalama BES portföyü sadece 22 bin 756 TL. Tamamlayıcı emeklilik için henüz kişi başı yeterli birikime ulaşılmış değil. ….

Uluslararası bankalar birliği diyebileceğimiz IIF’in başekonomisti Robin Brooks’a göre ABD tahvil faizleri dört nedenden dolayı artmaya başladı:

1) Yüksek kamu yardım paketleri sonucu artan kamu borcu

2) FED’in satın aldığı miktarın çok üstünde Hazine borçlanması

3) Korona aşılamasının yaygınlaşması sonucu ekonomide ısınma ve enflasyon riski

4) Yeni hükümetin bütün bu riskleri görmezden gelen ajandası

Aynı ekonomist, 2021’de yaşanan bu süreci 2013’de yaşanan sürece benzetiyor. O dönemde Ben Bernanke’nin parasal genişlemeyi azaltma niyetini söylemesi bile faizlerin sıçramasına neden olmuştu. Bu kez FED, ABD’de enflasyon %2’yi geçse de faizleri arttırmayacağına söz verdi. Ancak bu tavır, FED’in artan enflasyon riskine karşı geç kalıp, sonradan aşırı faiz artışına gitmesine neden olabilir.

Robin Brooks ve IIF’in Türk ekonomisti Uğraş Ülkü son yıllarda Dolar/TL konusunda oldukça isabetli tahminler yaptılar. Dolar/TL kuru 8,5’u geçtiğinde bile 7,5’un makul seviye olduğuna işaret ettiler. TCMB’nin enflasyona karşı kararlı duruşu nedeniyle Dolar kurunun tekrar 7’nin altına düşmesini ise Türkiye’nin rekabetçiliği açısından bir risk olarak değerlendiriyorlar.

Yerli Yatırımcı Sermaye Piyasalarını Yeniden Keşfediyor

Yurt içi tasarrufların ağırlıklı kısmı bankalarda mevduat olarak duruyor. Şubat itibarı ile bankalarda 1,5 trilyon TL yerli para; 1,7 trilyon TL yabancı para ve altın mevduat olmak üzere 3,2 trilyon TL tasarruf bulunuyor.

Banka dışı kesim olan sermaye piyasalarında yerli yatırımcının tasarrufu son bir yılda %32 artış ile 1 trilyon TL’ye yaklaştı. Aşağıdaki tabloda detaylarını verdiğimiz sermaye piyasasında, hisse senedi ağırlıklı bir gelişme göze çarpıyor.

Borsa’da yerli yatırımcı sayısı son bir yılda 925.000 artarak 2 milyon 156 bine ulaştı. Yerli yatırımcının toplam hisse senedi portföyü, yaklaşık iki katına çıkarak 400 milyar TL’yi geçti. Yatırımcı başına bir portföyde ortalama 188 bin 507 TL’lik hisse senedi bulunuyor.

Yatırım fonu sahibi 3 milyondan fazla kişi gözükse de bunun yaklaşık yarısının bankalardaki likit (para piyasası) fon hesapları olduğunu tahmin ediyoruz. Yerli yatırımcının, para piyasası, değişken, hisse gibi her türlü yatırım fonunda yaklaşık 150 milyar TL’si bulunuyor. Kişi başına yatırım fonu sahipliği ise 48 bin 444 TL ile ortalama hisse portföyünün dörtte biri kadar.

Bireysel emeklilik sisteminde katılımcı sayısı son bir yıldır 7 milyonu geçemiyor. Piyasalardaki değer kazancı ve katılımcıların devam eden ödemeleri ile toplam varlık son bir yılda %25 büyüme ile 157 milyar TL’ye ulaştı. Ancak kişi başına ortalama BES portföyü sadece 22 bin 756 TL. Tamamlayıcı emeklilik için henüz kişi başı yeterli birikime ulaşılmış değil.

Esasen BES alt yapısı sağlam, toplumsal ve kişisel refaha hizmet eden basiretli birikim aracıdır. Son yıllardaki durağanlığı aşmak için BES’in daha kolay, şeffaf ve müşteri odaklı olmasını sağlayacak yeni nesil bir reforma ihtiyaç vardır.

Sermaye piyasası yatırımları hisse senedi, fon ve özel emeklilik gibi uzmanlık gerektiren alanları kapsıyor. Ayrıca vatandaşların kredi ve kredi kartı konularında da finansal danışmalık ihtiyaçları artmaktadır. Hanehalkının finansal refahını ilgilendiren bu konularda mali müşavirliğe benzer bir yatırım danışmanlığı sisteminin gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de başlaması gereklidir.

Mehmet Gerz

Ata Portföy Yönetimi

Genel Müdür / CIO

YASAL UYARI

Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, yorum ve tavsiyede bulunanların kişisel görüşlerine dayanmaktadır. Bu görüşler, mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi, beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.